Τίποτα δεν είναι όπως πριν

«Θανάσιμος τραυματισμός, τραγικό συμβάν, άτυχη στιγμή, θλιβερό γεγονός, μεμονωμένο περιστατικό, υπερβάλλοντας ζήλος, ελλιπής εκπαίδευση, νταηλίκι, σταγονίδια, απώλεια ψυχραιμίας, ψυχολογικά προβλήματα, ένας θερμοκέφαλος, εν βρασμώ ψυχής, εξοστρακισμός».
Κάθε μέρα που περνάει από την εν ψυχρώ και εκ προμελέτης δολοφονία του 16χρονου Αλέξη το βαθύ κράτος ξεδιπλώνει την υπερασπιστική του γραμμή. Δημοσιογράφοι «αδυνατούν» να κατανοήσουν γιατί ο Κούγιας και ο δολοφόνος ειδικός φρουρός μαζί με τον συνεργάτη του προκαλούν ανοικτά με τις δηλώσεις τους και τα απολογητικά τους υπομνήματα. «Ρίχνουν λάδι στη φωτιά», «μα είναι εντελώς ηλίθιοι;» Όχι δεν πρόκειται ούτε για ηλιθίους, ούτε για μια ερειστική γραμμή Κούγια που εκπλήσσει ακόμα και τα κυβερνητικά στελέχη. «Μα ας ζητήσουν ένα συγνώμη». Καταλήγουν οι «έκπληκτοι» δημοσιογράφοι. Οι ρόλοι έχουν μοιραστεί. Ο Κούγιας και οι δολοφόνοι προκαλούν, και οι φωνές της συνέσεις καλούν έστω και την ύστατη στιγμή σε μια υποχώρηση, σε μια συγνώμη. Παραμύθια της χαλιμάς. Όλοι τους ανήκουν στο ίδιο τσίρκο.

Η γραμμή Κούγια είναι η επίσημη γραμμή της αστυνομίας

Και η αστυνομία είναι το βαθύ κράτος. Ότι κι αν λένε οι πολιτικάντηδες και τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ, όσο κι αν προσπαθούν να διαχειριστούν ακόμα και την ίδια την εξέγερση, η επίσημη γραμμή είναι αυτή του Κούγια. Το κράτος δεν θα αφήσει έτσι τα παιδιά της. Ένας ολόκληρος μηχανισμός δουλεύει για αυτόν τον σκοπό. Από τον μπάτσο που δηλώνει αμετανόητος και έτοιμος να ξανασημαδεύσει με το κουμπόυρι του, μέχρι τους ιατροδικαστές και τους ασφαλίτες των βαλλιστικών ερευνών που ήδη έβγαλαν τη σφαίρα να έχει κάνει γκελ μέχρι να φτάσει, φυσικά «εξ αμελείας», στην καρδιά του Αλέξη. Να το θέλημα θεού του Κούγια. Τι κι αν ο δολοφόνος δηλώνει ξεκάθαρα ότι θα το ξανάκανε. «Όχι, όχι μην ανησυχείτε», φωνάζουν κάποιοι άλλοι, που επίσης κρατάνε «ενδιάμεση» στάση. «Δεν θα αλλάξει το κατηγορητήριο». Αν ήταν να μην αλλάξει το κατηγορητήριο δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να βγει η σφαίρα στραπατσαρισμένη. Το κράτος και οι μηχανισμοί του δεν δουλεύουν ποτέ εν βρασμώ ψυχής αλλά πάντοτε ψυχρά και βάσει σχεδίου. Κάθε κομμάτι αυτού του μηχανισμού βρίσκεται υπό την προστασία ολόκληρου του μηχανισμού και αυτό ακριβώς αποτελεί και τον συνεκτικό του πυρήνα.

Το παραμύθι του καλού και του κακού «μεμονωμένου» μπάτσου

Η προσπάθεια να παρουσιαστούν οι αστυνομικοί δολοφόνοι βασανιστές σαν μεμονωμένες περιπτώσεις προκειμένου να απαλλαχτεί η αστυνομία και το κράτος από τη συλλογική ευθύνη, είναι η κυρίαρχη γραμμή στα καθεστωτικά ΜΜΕ. Για να γίνουν ακόμα πιο πιστευτοί όσοι πλασάρουν αυτή την ερμηνεία επιδίδονται και στο απαραίτητο γλείψιμο των παιδιών που ρίχνουν νεράνζια (όχι όμως κάτι παραπάνω, αυτοί είναι άλλοι). Από την Τατιάνα Στεφανίδου μέχρι τον Πρετεντέρη, και τον Χαρδαβέλα μέχρι τον πρόεδρο των ειδικών φρουρών πλασάρουν συστηματικά το ίδιο παραμύθι με τον πιο βρωμερό ρόλο. Ακολουθώντας την γνωστή ασφαλίτικη μεθοδολογία καλούν στις εκπομπές τους μαθητές για να πουν τον πόνο τους, και να εκφράσουν τα αισθήματά τους, έχοντας απέναντί τους ψημένους δικηγόρους, ψυχολόγους και μπασκίνες προκειμένου να αποσπάσουν από αυτούς τους μαθητές δηλώσεις μετάνοιας και αγάπης τελικά προς τους καλούς αστυνομικούς που πρέπει να μας προστατεύουν. Η επιχείρηση αποκατάστασης του κύρους των δυνάμεων καταστολής σε πλήρη εξέλιξη.

Ο «ψυχασθενής» μπάτσος

Ο Πρετεντέρης προκειμένου να στηρίξει τη θεωρία του μεμονωμένου περιστατικού υπενθύμισε ότι οι αστυνομικοί πολλές φορές έχουν χρησιμοποιήσει τα όπλα τους εναντίον μελών της οικογένειας τους. «Έχει και γι’ αυτό ευθύνη η κυβέρνηση;» Αναρωτήθηκε. Καμία σχέση. Ο αστυνομικός που δολοφονεί τη γυναίκα του με το υπηρεσιακό του περίστροφο δεν το κάνει με την επαγγελματική του ιδιότητα και ούτε στο όνομα αυτής. Κανένας απατημένος μπάτσος δεν ισχυρίζεται ότι υπερασπίζεται το νόμο και την τάξη. Ο ειδικός φρουρός που εκτέλεσε τον Αλέξη ήταν εν ώρα υπηρεσίας, λειτουργούσε όχι με προσωπικό κίνητρο αλλά στο όνομα της υπηρεσίας του, έχοντας επιπλέον εμπεδώσει όλο το ιδεολογικό φορτίο του υπερασπιστή του νόμου και της τάξης από όσους επιχειρούν να την διασαλέψουν. Λειτουργούσε δηλαδή με πλήρη συνείδηση και σε διατεταγμένη υπηρεσία εν ονόματι του κράτους. Ο τσαμπουκάς και το νταηλίκι είχε σχέση με αυτό και όχι με τις πιθανές σχέσεις που ενδεχομένως μπορεί να έχει με σταγονίδια και με το φασιστικό παρακράτος.

Συμψηφισμός της βίας

Άλλοι τηλεαστέρες επιχειρούν ένα είδος συμψηφισμού ενισχύοντας την επιχειρηματολογία περί μεμονωμένων περιστατικών από την ανάποδη. Δίκαιες λένε οι αντιδράσεις (αυτό πλέον το λεει και ο Καραμανλής) αλλά να, αν δεν υπήρχαν αυτά τα «μεμονωμένα» περιστατικά βίας από τους «κουκουλοφόρους» όλα θα ήταν καλύτερα. Γι΄ αυτό όλοι εσείς οι ειρηνόφιλοι διαδηλωτές μαζί φυσικά και ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να τα καταδικάσουν. Αλλιώς έχετε και εσείς συλλογική ευθύνη, στον ίδιο βαθμό που υπάρχει και στην αστυνομία, από τα αντίστοιχα «μεμονωμένα» περιστατικά». Επίσης καμία σχέση. Ένα κίνημα δεν έχει μια ιεραρχική δομή, ούτε διμοιρίες που υπακούουν σε ένα κέντρο. Δεν έχει καν ιδεολογική συνοχή και επιπλέον έχει έναν εντελώς προσωρινό χαρακτήρα. Ένα κίνημα δεν είναι οργάνωση που προϋπάρχει, ούτε αυτοί που συμμετέχουν στο κίνημα γνωρίζονται από πριν αναμεταξύ τους. Απ’ αυτή την άποψη δεν μπορεί να υπάρχει καμιά συλλογική ευθύνη. Η προσπάθεια να παρουσιαστεί η νεολαιίστική εξέγερση σαν ένα «οργανωμένο σχέδιο σκοτεινών κύκλων της ανωμαλίας από το εσωτερικό και το εξωτερικό» επιδιώκει εκτός των άλλων τον συμψηφισμό της νόμιμης οργανωμένης συστημικής βίας με την αυθόρμητη αντιβία του κινήματος.

Αφορμές, αιτίες, φαινόμενα και δικαιολογίες

Πολλή συζήτηση γίνεται περί αφορμών και αιτιών της εξέγερσης. Παραδόξως όλοι συμφωνούν. Από τον Χαραδαβέλα μέχρι και το σύνολο του κινήματος. Δεν ήταν η αιτία η εκτέλεση του Αλέξη, αλλά η «αφορμή». Σαν να βρέθηκε η ευκαιρία να σκάσει το καζάνι της αβεβαιότητας, της έλλειψης προσδοκιών, των προβλημάτων στην παιδεία, η γενιά των 700 ευρώ, το πρεκαριάτο, η λιτότητα, η ακρίβεια., η οικονομική κρίση, η ανεργία, η ασυδωσία, τα σκάνδαλα, ο κοινωνικός αποκλεισμός, ο ρατσισμός, η περιθωριοποίηση, η ατιμώρητη κρατική καταστολή. Και ολοένα ο κατάλογος μεγαλώνει. Και όσο μεγαλώνει τόσο δεν ξέρουμε τι μας γίνεται.
Αναμφίβολα όλα αυτά μπορεί να αποτελούν το υπόβαθρο μιας εξέγερσης. Ως μια κοινωνιολογική προσέγγιση τα πράγματα είναι κάπως έτσι. Όμως στα χέρια της αστικής προπαγάνδας όλα αυτά γίνονται ένας λαπάς για να ξεφύγει η συζήτηση από το κυρίαρχο ζήτημα. Η καταστολή της αστυνομίας δεν είναι καθόλου δευτερεύων, ούτε γενικώς μια «αφορμή». Είναι ο συνεκτικός πυρήνας του αστικού κράτος. Είναι τα ένοπλα σώματα, οι πραιτοριανοί της αστικής εξουσίας και της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας. Η εξέγερση που ακολούθησε μετά τη δολοφονία δεν ήταν απλώς μια οργή, ήταν εξέγερση ενάντια στην οργανωμένη βία του κράτους, όχι από 200 ιδεολογικά μυημένους αλλά αυτή τη φορά από ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας, ακόμα και αν στις εκδηλώσεις πρωταγωνίστησε όπως ήταν φυσικό η νεολαία, και αυτό από μόνο του είναι πολύ πιο σημαντικό και ποιοτικά ανώτερο από κάθε αγώνα για τα 1400 ευρώ μισθό, τα εργασιακά δικαιώματα στο πτυχίο και τα ΚΕΣ. Και γι’ αυτό ακριβώς στο κίνημα αυτό συμμετέχουν από τη νεολαία, εργαζόμενοι, άνεργοι μέχρι τους μετανάστες
Μια δολοφονία λοιπόν δικαιολογεί από μόνη της την εξέγερση και επομένως αποτελεί και την αιτία της. Η υποβάθμιση της, ως αιτίας που γίνεται συνειδητά από τα αστικά ΜΜΕ και ασυνείδητα από το κίνημα, υποβαθμίζει και το ίδιο το γεγονός, στρέφοντας την προσοχή στα δήθεν πιο σημαντικά που είναι τα βαθύτερα προβλήματα της κοινωνίας, της παιδείας, του συστήματος δικαιοσύνης. Στο βαθμό λοιπόν που αυτές είναι οι αιτίες «τότε προς τι τόση βία», αναρωτιέται παριστάνοντας τον αγαθό ο κάθε δημοσιογράφος μαζί με διάφορους ώριμους και νηφάλιους αναλυτές της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς. Και όλοι μαζί το ρίχνουνε στο τσάμικο. Μαζί τους και ο πρωθυπουργός. «Πρέπει να δούμε τι ζητάει η νεολαία. Γιατί ξέσπασε έτσι; Τι της έχουμε κάνει εμείς οι μεγαλύτεροι; Γιατί νοιώθει τόσο απογοητευμένη;»
Η συζήτηση φεύγει από τον χαρακτήρα της εξέγερσης για να καταλήξει σε μια ανέξοδη απεραντολογία για τα «βαθύτερα και διαχρονικά προβλήματα». Αυτό που κάνει τόσα χρόνια το ΚΚΕ όταν παρουσιάζεται ένα συγκεκριμένο ζήτημα που όλος ο κόσμος το παίρνει χαμπάρι. Έρχεται για να συσκοτίσει το ζήτημα. Αυτό έγινε με τα ομόλογα, με τις φωτιές, με όλα τα σκάνδαλα. Αυτό γίνεται και τώρα. Οι γνωστές διαχρονικές ευθύνες. Αυτό ακριβώς χρειάζεται όποιος βρίσκεται στριμωγμένος στον τοίχο, εν προκειμένω ο κατασταλτικός μηχανισμός του κράτους και ο πολιτικός τους εκπρόσωπος η κυβέρνηση της ΝΔ. Τι να κάνουν και αυτοί οι καημένοι. Προσπαθούν, αλλά αφού είναι βαθύτερο το πρόβλημα, καταλήγουν στο τέλος να παριστάνουν κι αυτοί το θύμα. Στο τέλος θα πρέπει να τους λυπηθούμε που έχουν αναλάβει να διαχειρίζονται τόσο βαθιά προβλήματα. Εκεί καταλήγει στο τέλος αυτός ο λαβύρινθος των κοινωνικών αιτιών. Η εξέγερση δεν χρειάζεται καμία κοινωνιολογική επιβεβαίωση. Ας ασχοληθούν με αυτό οι καθηγητές της Παντείου. Πολύ περισσότερο δεν έχει ανάγκη από δικαιολογίες και μάλιστα σε κουβενταρίες από κοινού με μπάτσους, δικηγόρους που τη χούντα την παρουσιάζουν ως «συγκεντρωτικό καθεστώς», και δημοσιογράφους που επιμένουν μες τα μούτρα μας να μιλάνε για τους καλούς αστυνομικούς. «Πρέπει επιτέλους να καταλάβει η κυβέρνηση… ότι αυτό το φαινόμενο… μας έχει ξεπεράσει όλους…» Συζητάμε για φαινόμενα λες και μας έπεσε κανένα τσουνάμι στο κεφάλι; Η εξέγερση είναι φαινόμενο; Κι όμως αυτά τα ακούμε από ανθρώπους που συμμετέχουν στο κίνημα και που θεωρούν ως καθήκον τους να κατανοήσει η κυβέρνηση και οι πραιτοριανοί του κράτους τι ακριβώς συμβαίνει. Και εμείς θα πρέπει να τους βοηθήσουμε, σε αυτό αντί να κοπεί κάθε δίαυλος επικοινωνίας. Όχι δεν πρέπει να καταλάβουν τίποτα. Θα πρέπει να έχουν μαύρα μεσάνυχτα. Όσο δεν καταλαβαίνουν τόσο το καλύτερο για το κίνημα.
Επιτέλους οι διάφοροι κινηματίες ας σταματήσουν να περιφέρονται στα ΜΜΕ παραδίδοντας μαθήματα κοινωνιολογίας από τα μέσα. Και ας επικεντρωθούν στο πιο σημαντικό. Πως θα τσακίσουν τον αντίπαλό τους αν τελικά συμφωνούμε ότι υπάρχει αντίπαλος και δεν είναι και αυτός τόσο πολυπληθής όσα και οι «βαθύτερες» «διαχρονικές» και «κοινωνικές αιτίες».

«Ποιο είναι το αίτημά σας;»

Ρωτάνε οι δημοσιογράφοι και όλοι όσοι παριστάνουν ότι δεν έχουν καταλάβει γιατί γίνονται όλα αυτά. Για να συμπληρώσουν: «Γιατί τα κάνετε όλα αυτά;». Η απάντηση ανάλογη της ερώτησης. «Μα γιατί έχουμε προβλήματα, στο σχολείο, δεν θα βρούμε δουλειά, μας έχουν εγκαταλείψει, τα κόμματα, τα 700 ευρώ, η ανασφάλεια…». Και να σου ξανά οι κοινωνιολόγοι και οι ψυχαναλυτές να ερμηνεύουν τα «φαινόμενα».
Επιτέλους υπάρχει κανείς που να τους το πει στα μούτρα για να τελειώνουμε. Η εξέγερση δεν γίνεται γιατί «υπάρχουν προβλήματα, φτώχεια, ανεργία και κακή παιδεία». Αυτά τα ξέρουν και οι πέτρες. Δεν χρειάζονται ούτε αναλυτές, ούτε κινηματίες της περιγραφής για να τα μάθει ο κόσμος. Γίνεται γιατί ένα ικανό κοινωνικό δυναμικό τους πήρε πλέον χαμπάρι και δεν περιμένει πλέον τίποτα από τους διαχειριστές της αστικής εξουσίας. Όχι διότι γενικά κάτι δεν πάει καλά, ότι δεν υπάρχει υγεία, παιδεία κ.ο.κ. αλλά γιατί συνειδητοποίησε ποιοι ευθύνονται γι’ όλα αυτά. Προφανώς η συνειδητοποίηση δεν έγινε ξαφνικά. Πολλές φορές είναι αποτέλεσμα μιας ασύμμετρης διαδικασίας. Η δολοφονία του Αλέξη ήταν ο πυροκροτητής της έκρηξης, ήταν ένα σοκ που συνδύασε αυτή την ασύμμετρη συνειδητοποίηση, οδηγώντας στην ενοποιημένη έκφρασή της. Χιλιάδες κόσμος, κυρίως νεολαίοι, είπαν με μια φωνή. Μέχρι εδώ καθάρματα. Αυτό (το πολύ σοβαρό και εξωφρενικό γεγονός και όχι απλώς «αφορμή») δεν θα περάσει έτσι. Θα απαντηθεί με τον τρόπο που σας αξίζει.
Πάρτε το επιτέλους χαμπάρι. Δεν υπάρχει κανένα αίτημα εδώ. Ο κόσμος που βρέθηκε στο δρόμο δεν ζητάει τίποτα από σας, γιατί έτσι κι αλλιώς είσαστε ανίκανοι για να το δώσετε. Απλώς σας έχει κηρύξει τον πόλεμο. Για ποια αιτήματα μιλάτε; Αιτήματα υπάρχουν εκεί που μπορεί να προκύψει συμβιβασμός, εκεί που αύριο θα υπάρχει συνύπαρξη. Όταν το κίνημα παλεύει να αφοπλιστεί η αστυνομία, να καταργηθούν τα ΜΑΤ, να τιμωρηθούν οι δολοφόνοι και τελικά να φύγει η κυβέρνησή τους, δεν έχει καμία σχέση με το να ζητάς από ένα αφεντικό να σου δώσει 10 ευρώ παραπάνω, ή από έναν υπουργό παιδείας να μην εξισώσει τα κουρελόχαρτα των ΚΕΣ με τα πτυχία των ΑΕΙ. Το πρώτο είναι αντισυστημικός αγώνας, το δεύτερο είναι εντός πλαισίων. Το πρώτο απειλεί ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, το δεύτερο μπορεί να καταλήξει σε μια μέση λύση.

«Τυφλή» έκρηξη και καταστροφές

Τα καθεστωτικά ΜΜΕ αλλά και αναλύσεις από την οργανωμένη αριστερά ναι μεν δείχνουν κατανόηση στην νεολαιίστικη έκρηξη αλλά την θεωρούν «τυφλή». Αφενός με αυτή τους την τοποθέτηση τα καθεστωτικά ΜΜΕ επιχειρούν να οικειοποιηθούν (ή και να δημιουργήσουν) ένα ειρηνικό τμήμα το οποίο δήθεν ήταν και το πιο μαζικό και που απλώς ήθελε να θρηνήσει τον χαμό του Αλέξη, από ένα άλλο προφανώς μειοψηφικό (κουκουλοφόροι) που εκμεταλλεύτηκε το γεγονός για να κάψει την Αθήνα και τις άλλες πόλεις. Αφετέρου οι αριστερές αναλύσεις που στέκονται στο πλάι του κινήματος, υιοθετούν κι αυτές τα περί «τυφλής» έκρηξης, διαχωρίζοντας προφανώς τον εαυτό τους από δυναμικές ενέργειες που ένα μέρος τους κατευθύνθηκε και εναντίον τζαμαριών εμπορικών καταστημάτων στο κέντρο της Αθήνας.
Δεν θα μιλήσουμε εδώ για τις θεωρίες περί κέντρων που οργάνωσαν τα επεισόδια και στις οποίες συγκαταλέγονται κανάλια (Σκαι), κιτρινοφυλάδες της λαϊκής δεξιάς, κυβερνητικά στελέχη, φασιστικές γκρούπες και δυστυχώς το ΚΚΕ), στοχοποιώντας ενίοτε από το ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τον αντιεξουσιαστικό χώρο που σε συνεργασία ακόμα και με τη CΙΑ κάνουν «πορτοκαλί επανάσταση» στην Ελλάδα.
Μιλάμε για απόψεις που απλώς αναφέρονται στην εκδήλωση μιας τυφλής εξέγερσης. Στην πραγματικότητα η εξέγερση δεν ήταν καθόλου τυφλή. Παρά τη διόγκωση των επιθέσεων σε καταστήματα ο κύριος όγκος των επιθέσεων ήταν κυβερνητικά κτήρια, τράπεζες και κυρίως αστυνομικά τμήματα. Η τηλεόραση υποβάθμισε συνειδητά τις επιθέσεις αυτές γιατί πλέον ακόμα και στο υποσυνείδητο των μικροαστών «νοικοκυραίων» θεωρούνται αν όχι δίκαιες τουλάχιστον δικαιολογημένες. Οι επιθέσεις και οι πολιορκίες αστυνομικών τμημάτων έγιναν από μαθητές σχεδόν σε όλες τις πόλεις ακόμα και σε χωριά των 1000 κατοίκων. Ήταν τόσες πολλές που οι περισσότερες έμειναν χωρίς δημοσιότητα. Επιπλέον δεν είχαν κανένα πασιφιστικό χαρακτήρα. Νεράντζια, πέτρες, σπάσιμο αυτοκινήτων της αστυνομίας προφανώς και δεν αποτελούν ειρηνικές εκδηλώσεις, άλλα ακριβώς το αντίθετο. Αυτό ήταν που τρόμαξε όλα τα τσιράκια του συστήματος. Τα είχαν κυριολεκτικά χαμένα. Το πρωτόγνωρο αυτό μέγεθος της αντίδρασης σχεδόν το εξαφάνισαν, για να μπορεί να λειτουργήσει το γνωστό παραμύθι των 200 κουκουλοφόρων στα Εξάρχεια.
Ο διαχωρισμός ειρηνικών και βίαιων διαδηλωτών είναι επίσης ένα παραμύθι. Φυσικά δεν πρωταγωνιστούν οι πάντες σε μια μαχητική διαδήλωση, ωστόσο ο χαρακτήρας των γεγονότων ήταν κατεξοχήν βίαιος. Κανείς από τους δεκάδες χιλιάδες μαθητές και πολίτες που βρέθηκαν επί μέρες στο δρόμο δεν είχε την αυταπάτη ότι θα συμμετείχε σε μια ειρηνική διαμαρτυρία. Αυτό μπορεί να περιόρισε ενδεχομένως μια μαζικότερη συμμετοχή που όμως δεν έγινε δυνατή περισσότερο για πρακτικούς λόγους. Όσοι προοδευτικοί άνθρωποι δεν βρέθηκαν στο δρόμο η ψυχή τους ήταν μαζί με τον κόσμο που έδινε την έμπρακτη απάντηση στην κρατική τρομοκρατία και ασυδοσία. Και το γεγονός ότι η κυβέρνηση έδωσε αρχικά την εντολή για «αμυντική» στάση της αστυνομίας, το έκανε όχι για λόγους ανθρωπισμού και κατανόησης, αλλά γιατί ο κοινωνικός συσχετισμός δεν τις επέτρεπε επιπλέον κινήσεις, όπως ενεργοποίηση του άρθρου 11 ή και παρέμβαση του στρατού. Μια τέτοια κίνηση πολύ πιθανό να επέφερε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα και τότε να μιλάγαμε όχι για τα δεκεμβριανά της νεολαίας αλλά για τον κόκκινο Δεκέμβρη Νο2
Οι καταστροφές καταστημάτων αποδείχτηκε ότι αφορούσε το πολύ 450 μαγαζιά σε όλη τη χώρα και κυρίως τις τζαμαρίες τους. Οι ζημιές παρά που διογκώθηκαν (μέχρι και για 1,5 δις γράφτηκε δεν ξεπερνούν σύμφωνα με τους εμπορικούς συλλόγους (ΝΕΤ 17/12) τα 50 εκ συνολικά. Βεβαίως σε μια κατάσταση εκτός ελέγχου κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τον ακριβή τρόπο που έγιναν, και ποιοι τέλος πάντων συμμετείχαν. Μπορεί να ήταν διαδηλωτές που χτυπώντας μια φανταχτερή βιτρίνα έδιναν ένα συμβολικό χτύπημα στον παρακμιακό καταναλωτισμό, μπορεί να ήταν μικροπαραβάτες κάθε είδους άσχετοι εντελώς με το κίνημα, ακόμα και ασφαλίτες ή και φασίστες σε ρόλο προβοκάτορα. Ότι κι αν ήταν αποτελούσε ένα παράπλευρο γεγονός, που δεν αλλάζει τον χαρακτήρα της εξέγερσης και σε καμία περίπτωση δεν την καθιστά «τυφλή». Θα ήταν σκόπιμο όσοι ομιλούν περί τυφλής έκρηξης να απαντήσουν στο ίδιο ερώτημα αν δεν υπήρχαν οι σπασμένες εμπορικές τζαμαρίες και μόνο οι επιθέσεις σε τράπεζες, κυβερνητικά κτίρια και την αστυνομία.
Στα κανάλια παρελαύνουν ορισμένα θύματα μαγαζάτορες των καταστροφών, αναρρωτούμενοι γιατί γίνονται όλα αυτά, γιατί κάποιοι επιτίθενται εναντίον τους. Είναι φανερό ότι αυτοί οι άνθρωποι με ότι λένε θέτουν τον εαυτό τους στο πλευρό της κυβέρνησης και του κράτους. Ακόμα κι αν γίνανε στόχοι της οργής διαδηλωτών θα έπρεπε να στραφούν εναντίον του υπαίτιου που δεν είναι άλλος από την κυβέρνηση. Εξάλλου αυτή η κυβέρνηση όσο επιμένει να παραμένει στη θέση της τότε ας βρει τους τρόπους να ικανοποιήσει τους μαγαζάτορες. Αν ήταν το κίνημα στη θέση της θα φρόντιζε εκείνο για αυτό. Όμως υπάρχει και κάτι ακόμα. Οι μαγαζάτορες ισχυρίζονται ότι οι ζημιές αγγίζουν τα 50 εκ, και την ίδια στιγμή μιλάνε ότι η συντριπτική πλειοψηφία αφορούσε τις τζαμαρίες. Επίσης γράφτηκε ότι ένα 30% είναι ασφαλισμένοι. Μήπως και αυτά τα νούμερα είναι μαγειρεμένα; Και ας μας πουν όλοι αυτοί οι νοικοκύρηδες που «δεν έχουν καταλάβει τίποτα». Εκτός από τα μαγαζάκια τους υπάρχει τίποτα άλλο σ’ αυτόν τον πλανήτη που πρέπει να μας απασχολεί; Αν όχι τότε έχουν πάρει ήδη θέση. Είναι με την αντίδραση, με την κυβέρνηση, με την καταστολή και το κράτος. Ας μην γκρινιάζουν τότε που ορισμένοι διαδηλωτές δεν τους διακρίνουν από τα κυβερνητικά κτίρια και τις τράπεζες.

Αυθόρμητο κίνημα και συνείδηση

Τις τελευταίες μέρες υπάρχει μια κάμψη των μαχητικών εκδηλώσεων. Η κυβέρνηση και τα αστικά ΜΜΕ επιχειρούν να διαχειριστούν ότι έχει αφήσει πίσω της το σαρωτικό κύμα της εξέγερσης. Προσπαθούν να «καταλάβουν» για να μην την ξαναπατήσουν, για να είναι την επόμενη φορά πιο έτοιμοι. Είναι σίγουρο ότι τις πρώτες μέρες κυριάρχησε ένας τρόμος όχι μόνο στον σκληρό κατασταλτικό μηχανισμό αλλά σε ολόκληρη την αστική τάξη. Αισθάνθηκαν ότι βρίσκονται σε μια ιδιότυπη πολιορκία, αδυνατώντας να ελέγξουν την κατάσταση. Αυτό έγινε κατανοητό και έξω από τη χώρα, σε όσους είδαν στα γεγονότα της Ελλάδας κάτι που τους αφορά. Οι εικόνες μιας ιντιφάδα σε μια ευρωπαϊκή χώρα προκαλεί σίγουρα σοκ για την ευρωπαϊκή ιμπεριαλιστική σταθερότητα.
Οι συνειδητές δυνάμεις του κινήματος ή έστω όσες αισθάνονται μια τέτοια ανάγκη θα πρέπει να τοποθετηθούν στη νέα κατάσταση που άνοιξε ο Δεκέμβρης του 08. Μια κατάσταση που ασφαλώς συνδυάζεται με την κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος (ιδεολογικοί μηχανισμοί) και φυσικά την παγκόσμια οικονομική ύφεση. Όλα τα στοιχεία μας οδηγούν ότι μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο σκληρών αναμετρήσεων. Φυσικά στο κίνημα υπάρχουν πολλές και διαφορετικές απόψεις και καλά κάνουν. Έχει όμως σημασία αυτή τη στιγμή να οριστούν οι στόχοι. Οι μηχανισμοί προπαγάνδας του συστήματος παρεμβαίνουν σε αυτή τη διαδικασία με τον δικό τους τρόπο. Οι αθώες κουβεντούλες στα ΜΜΕ με την παρουσία μάλιστα αγωνιστών του κινήματος ανοίγουν μια τεράστια ατζέντα. Ελάτε να τα συζητήσουμε όλα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ύστατη προσπάθεια ενσωμάτωσης του κινήματος και διαχείρισης της κρίσης. Ανεξάρτητα από τι είχε ο καθένας στο μυαλό του τα πράγματα εξελίχθηκαν σε μια κατεύθυνση που δεν την περίμενε σχεδόν κανείς. Αποκαλύφθηκε ότι υπάρχει ένα τεράστιο κοινωνικό δυναμικό που επιθυμεί να συγκρουστεί με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς τους κράτους. Ότι οι ιδεολογικοί του μηχανισμοί αδυνατούν να συγκροτήσουν την αναγκαία κοινωνική συναίνεση προκειμένου να λειτουργήσει ο κατασταλτικός μηχανισμός. Όλα αυτά δημιουργούν μια παραλυτική κατάσταση. Το κίνημα σε αυτή τη φάση θα πρέπει να ορίσει τους αντιπάλους του. Πολλοί αγωνιστές πιστεύουν ότι είναι η ώρα να ανοίξουν όλα τα μέτωπα. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει η αιτία να σκορπάνε οι δυνάμεις δεξιά και αριστερά. Το ποίος είναι αντίπαλος και τι στοχεύει αυτό το κίνημα θα πρέπει πλέον να γίνει κατανοητό από ευρύτερα τμήματα του εργαζόμενου πληθυσμού. Αυτό που έχει σημασία είναι να συστρατευθούν τα καταπιεσμένα τμήματα της κοινωνία, η νεολαία και όλος ο προοδευτικός κόσμος σε ένα κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο. Οι νοικοκυραίοι και όσοι αναγνωρίζουν στον εαυτό τους αυτή τη συλλογική ταυτότητα θέτουν τον εαυτό τους απέναντι από αυτό το κίνημα. Είναι και αυτό αποτέλεσμα μιας κοινωνικής και πολιτικής πόλωσης. Ο καθένας τοποθετείται αναλόγως και παίρνει την ευθύνη γι’ αυτό. Αυτό επίσης αφορά κόμματα και κάθε είδους ενώσεις.
Το αυθόρμητο κίνημα έχει κάνει ήδη την εμφάνισή του. Αυτό που λείπει δεν είναι πλέον η ορμή, αλλά μάλλον η συνείδηση και μια ενοποιητική στοχοθέτηση, που δεν θα ακυρώνει φυσικά κάθε άλλο στόχο. Η ανατροπή της κυβέρνησης των δολοφόνων, του βατοπεδίου, των ομολόγων, των απαγωγών, των υποκλοπών, του πλιάτσικου της δημόσιας περιουσίας και του ιδρώτα της εργατικής τάξης πρέπει να είναι ο πρώτος στόχος, ιδιαίτερα τώρα που ο δολοφόνος ειδικός φρουρός βρίσκεται κάτω από την προστασία της αστυνομίας και της κυβέρνησης. Η μη αποδοχή της έστω και εικονικής παραίτησης των Παυλόπου Χηνοφώτη από τον πρωθυπουργό είναι εμμέσως αποδοχή πολιτικής ευθύνης από το σύνολο της κυβέρνησης τόσο για την εν ψυχρώ δολοφονία όσο και για την μεθόδευση ώστε να καταλήξει σε εξ αμελείας από τα όργανα του κράτους οδηγώντας για ακόμα μια φορά στην ατιμωρησία των φυσικών αυτουργών. Ο αγώνας για να φύγει η κυβέρνηση μπορεί να αποτελέσει και ένα κρίκο ενοποίησης με την ευρύτερη κοινωνική δυσαρέσκεια, επιταχύνοντας τις εξελίξεις και μαζί μ’ αυτές τη δυνατότητα της αστικής τάξης να ισορροπήσει σε μια επόμενη κεντροαριστερή διακυβέρνηση.
Ίσως έχει φτάσει η ώρα το κίνημα να ανοίξει και μια συζήτηση που εδώ και χρόνια είχε ξεχαστεί. Υπάρχει κάτι άλλο πέρα από τη διαμαρτυρία; Υπάρχει εναλλακτική λύση μετά τον καπιταλισμό; Ίσως μετά από 4 δεκαετίες από το 68 και 2 από τη μαυρίλα του 90, η επανάσταση σηκώνει ξανά κεφάλι. Είναι καιρός να σκεφτούμε και αυτή την πιθανότητα.

Κ. Μαραγκός